پایگاه خبری واتسترایل فیرم در گزاشی نوشت بر اساس متن این شکایت که در دادگاه ایالتی تگزاس ثبت شده، شرکتهای آمریکایی تگزاس اینسترومنتس، ایامدی و اینتل متهم شدهاند که نتوانستهاند از انتقال تراشهها و ریزپردازندههای خود به سامانههای تسلیحاتی روسیه و ایران جلوگیری کنند.
به گزارش این نشریه، شاکیان که از قربانیان حملات پهپادی و موشکی هستند، گفتند اعضای خانواده خود را از دست داده یا دچار آسیبهای شدید جسمی و روانی شدهاند.
در این شکایت آمده است که این قطعات، از جمله در پهپادهای شاهد، در بخشهایی مانند سامانههای کنترل پرواز، ناوبری و مقابله با اخلال استفاده شده و نقش موثری در حملات به مناطق مسکونی و زیرساختهای انرژی اوکراین داشتهاند.
روزنامه محلی گلاس ویهلکوپولسکی ۲۲ شهریور گزارش داد شرکت لهستانی «دبلیو اس کی پوزنان» قطعاتی را به ایران فروخته که در ساخت پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ مورد استفاده قرار گرفتهاند؛ پهپادهایی که اخیرا در حملات روسیه علیه لهستان به کار گرفته شدند.
این پرونده نخستینبار از سوی خبرنگار تحقیقی رادیو «زیایتی» فاش شد. او گزارش داد پمپهای سوختی که مستقیما از کارخانه لهستانی صادر شده، در نهایت به خط تولید پهپادهای ایرانی منتقل شده است.
تلاش برای جلوگیری از انتقال فناوریهای حساس
وکلای شاکیان گفتند این شرکتها با وجود هشدارهای مکرر نهادهای دولتی، گزارشهای رسانهای و تحقیقات مستقل، به فروش محصولات خود از مسیرهایی ادامه دادهاند که خطر انتقال به روسیه، ایران و چین را داشته است.
بر اساس این گزارش شکایت ثبت شده چهار محور اصلی دارد؛ سهلانگاری، نقض قوانین کنترل صادرات آمریکا، سهلانگاری فاحش و مرگ غیرقانونی.
در متن شکایت تاکید شده که قوانین کنترل صادرات آمریکا و فرمانهای اجرایی روسایجمهوری پیشین و کنونی، دقیقا برای جلوگیری از انتقال فناوریهای حساس به بازیگران متخاصم وضع شدهاند و نقض این قوانین بهطور مستقیم به کشته شدن غیرنظامیان منجر شده است.
وزارت دادگستری آمریکا ۲۱ شهریور از ثبت شکایتی برای توقیف حدود ۵۸۴ هزار دلار ارز دیجیتال تتر مرتبط با محمد عابدینی نجفآبادی، تبعه ۳۹ ساله ایرانی و مدیرعامل شرکت «صنعت دانش رهپویان افلاک» بهدلیل نقش او در ارتباط با برنامه پهپادی سپاه خبر داد.
دادستانی آمریکا در ماساچوست اعلام کرد این شرکت ایرانی سامانههای ناوبری «سپهر» را برای سپاه پاسداران تولید میکرده و این فناوری در پهپادها و موشکهای هدایتشونده بهکار رفته است.
۷۰ درصد قطعات پهپادهای روسی محصول آمریکاست
در این شکایت همچنین به گزارشهای منتشرشده از سوی نهادهایی مانند موسسه صلح آمریکا، شبکه پیبیاس، مدرسه اقتصاد کییف و موسسه علم و امنیت بینالملل اشاره شده که نشان میدهد بخش بزرگی از قطعات کشفشده در پهپادها و موشکهای روسی، ساخت شرکتهای آمریکایی بودهاند.
در یکی از این گزارشها آمده است که حدود ۷۰ درصد قطعات شناساییشده در پهپادهای روسیه از شرکتهای آمریکایی تامین شده است.
شاکیان گفتند این شرکتها با وجود آگاهی از خطر سوءاستفاده از محصولاتشان، تدابیر موثری برای کنترل زنجیره تامین اتخاذ نکردهاند و به همکاری با توزیعکنندگان پرخطر ادامه دادهاند.
آنها خواستار دریافت غرامت و همچنین صدور احکام تنبیهی هستند تا به گفته خودشان، از تکرار چنین مواردی در آینده جلوگیری شود.
در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ پهپادهای انتحاری «شاهد» ساخت جمهوری اسلامی نقش برجستهای در این جنگ ایفا کردهاند.
نیروهای روسیه هزاران فروند از این پهپادها را که با نامهای محلی مانند «گران-۲» نیز شناخته میشوند، بهکار گرفتهاند تا با حملات مکرر به زیرساختهای انرژی، مناطق شهری و اهداف نظامی اوکراین، سامانههای دفاع هوایی این کشور را تحت فشار قرار دهند و بارِ جنگ را افزایش دهند، اقدامی که مورد انتقاد کییف و غرب قرار گرفته است و باعث تحریم و درخواست بررسی بینالمللی شده است.